ใครอยู่ Year 11 โรงเรียนน่าจะเริ่มให้เลือกแล้วว่า Year 12 จะเรียน A-level วิชาอะไรบ้าง การจะตอบคำถามของนี้ได้อย่างถูกต้อง มีหลักการอยู่ 2 ข้อที่เราต้องเข้าใจ บวกกับการทำงานเพิ่มอีกสักหน่อยในการหาข้อมูล ก็จะสามารถเลือก A-level ได้อย่างไม่ผิดพลาด

ทบทวนกันก่อนว่า A-level คืออะไร

A-level คือหลักสูตร 2 ปีสุดท้ายของระบบอังกฤษ เน้นการเรียนแค่ 3 – 4 วิชาเพื่อให้เด็ก ๆ โฟกัสกับสิ่งที่ตัวเองสนใจอย่างแท้จริง บางคนจะมีความกังวลว่าด้วยความที่ให้เรียนแค่เพียง 3 – 4 วิชา เด็ก ๆ จะขาดความรู้ในด้านอื่น ๆ ที่ถูกตัดทิ้งไปหรือไม่ คำตอบก็คือ ความรู้อื่น ๆ ที่จำเป็นกับชีวิตนั้น ควรได้มาจากการเลือกวิชาให้ครอบคลุมในระดับ IGCSE มาก่อนหน้านี้ โดยใช้ข้อมูลที่ได้จากการทำ Career Test ประกอบการพิจารณา ส่วนระดับ A-level คือการเรียนเจาะลึก เพื่อต่อยอดการเรียนในระดับ University และการประกอบอาชีพในอนาคตเป็นสำคัญ จึงไม่จำเป็นต้องเรียนวิชามากมายให้ครอบคลุมอีก

เพราะฉะนั้น การเรียน 3 – 4 วิชาของ A-level ถือว่าเพียงพอ บางคนพยายามจะเรียนวิชาที่ 5 หรือ 6 ซึ่งถือว่าเกินความจำเป็น อย่าลืมว่าในช่วง Year 12 เป็นช่วงโค้งสุดท้ายของการเก็บประสบการณ์และสร้าง profile เพิ่มเติมในการสมัคร University ไม่ว่าจะเป็นการฝึกงาน การไป Summer School การแข่งขันต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ การเรียนในระดับ A-level นั้น สัดส่วนของ Teaching ต่อ Self-Study โดยเฉลี่ยคือ 50 ต่อ 50 หมายความว่าเด็ก ๆ ต้องศึกษาค้นคว้าเพิ่มเองอีกเป็นเท่าตัวจากสิ่งที่ครูสอนในโรงเรียน เพราะฉะนั้น จึงควรเรียนเพียง 3 – 4 วิชา แล้วเหลือเวลาเพื่อทำ profile เสริม และ เรียนรู้เพิ่มเติมในสิ่งที่เลือก จะเป็นการดีที่สุด

หลักการเลือก A-level ข้อแรก : เลือกในสิ่งที่ชอบ

เพราะว่าสัดส่วนของ Teaching ต่อ Self-Study โดยเฉลี่ยคือ 50 ต่อ 50 นั่นบีบให้เราต้องอ่านหนังสือเพิ่ม ค้นคว้าเพิ่ม ทำโจทย์เพิ่มในวิชาที่เรียนเป็นอย่างมาก ถ้าไม่ใช่สิ่งที่ชอบเสียแล้ว ก็ยากที่จะทำให้สำเร็จได้

เพราะฉะนั้น ก่อนจะเลือกวิชา A-level ตัวไหนก็ตาม ให้ถามตัวเองว่า นี่เป็นวิชาที่เราพร้อมจะทำอะไรมากกว่าที่ครูสอนไหม วันนี้ครูสอนแล้วยกตัวอย่าง 3 เรื่อง เราพร้อมจะอ่านเองเพิ่มอีกอย่างน้อย 3 เรื่องในอินเตอร์เน็ตไหม วันนี้ครูสั่งการบ้าน 10 ข้อ เราพร้อมจะหาโจทย์ทำเพิ่มอีก 10 ข้อรวมเป็น 20 ข้อ เพื่อให้เกิดความเชี่ยวชาญจริง ๆ ไหม วันนี้ครูสอนแนวคิดบางอย่าง เราจะตื่นเต้นกระตือรือร้นที่จะเอามันไปลองทำในชีวิตจริงไหม

วิชาใน A-level ต้องเป็นวิชาที่เราหลงรักและคลั่งไคล้ เราถึงจะพร้อมที่จะทำงานหนักกับมันได้อย่างแท้จริง ถ้าเคยทำ Career Test มาแล้ว และได้เลือกวิชา IGCSE อย่างถูกต้องมาแล้ว คำตอบตรงนี้จะไม่ยากเลย เพราะวิชาที่เราควรเลือกมันก็จะอยู่ในนั้นนั่นเอง

หลักการเลือก A-level ข้อที่สอง : เลือกในสิ่งที่ University ต้องการ

ก่อนขึ้น Year 12 นี่คือจุดสุดท้ายแล้วที่ควรตอบให้ได้ว่า เราจะเรียน Course ไหนในระดับ University และมี University ไหนบ้างที่มี Course อย่างที่เราต้องการให้เราเรียน เพราะเมื่อเราตอบได้แล้ว สิ่งที่เราต้องทำต่อไปคือ

อย่างแรก ไปอ่าน Course Structure หรือ Course Syllabus ของเขา ว่าแต่ละปี ๆ ต้องเรียนอะไรบ้าง การอ่านตรงนี้นอกจากจะรู้แล้วว่านี่ใช่ Course ที่เหมาะกับเราไหม เราจะสามารถตีความได้ด้วยว่าเขาต้องการคนแบบไหน มีพื้นฐานอะไร มีทักษะอะไร และจะนำไปถึงเรื่องที่ว่าเราควรเลือกเรียนวิชาอะไรบ้าง

อย่างที่สอง คือไปดู Entry Requirements ของเขา ว่าเขาระบุไว้เป็นพิเศษไหมว่าเขาต้องการ A-level วิชาไหน อะไรต้องมี อะไรแนะนำให้มี อะไรถ้ามีแล้วจะดูดีขึ้น ซึ่งขอให้ตีความไว้ก่อนว่า แม้เขาจะไม่ได้บอกว่าต้องมี แต่แค่แนะนำให้มีหรือมีแล้วดูดี ก็แปลว่าคนส่วนใหญ่มีวิชานั้น แล้วเราก็ควรจะมีวิชานั้นด้วยเช่นกัน

Entry Requirements เป็นเรื่องใหญ่มาก บางครั้งเราพลาดโอกาสสมัครอย่างน่าเสียดาย เพราะวิชาที่เลือกมาไม่ตรงกับเงื่อนไขของเขา ยกตัวอย่างเช่น ถ้า Course นั้นบอกว่าต้องเรียน Further Math ใน A-level แต่เรามีแค่ Math ก็แปลว่าเราหมดสิทธิ์ตั้งแต่ต้น บาง Course อาจบอกว่า Math กับ Further Math ต้องมี แต่ต้องมีเพิ่มอีก 2 วิชา รวมเป็น 4 วิชา นั่นหมายความว่าถ้าเราเลือกเรียน A-level แค่ 3 วิชา เราก็จะสมัคร Course นี้ไม่ได้ ตรงนี้มีตัวอย่างอีกมากมาย ลองดูจาก Entry Requirements ของที่ที่เราจะเลือกให้ละเอียด ๆ นะครับ

มันจะน่าเสียดายแค่ไหน ถ้ามารู้เอาตอนจะสมัครอยู่แล้วตอนต้น Year 13 ว่าสิ่งที่เรียนมาตลอด Year 12 นั้นไม่ตรงกับ Entry Requirement ของเขา เพราะฉะนั้น หาข้อมูลตั้งแต่วันนี้ ว่าที่ที่เราจะไปเขาต้องการอะไรครับ จะได้เลือกให้ถูกต้องตั้งแต่ต้น

แล้วถ้าวิชาที่ University ต้องการ ไม่ใช่วิชาที่เราอยากเรียนล่ะ

นั่นแปลว่า เรากำลังจะฝืนสมัครเรียนในสิ่งที่ไม่ใช่ตัวเอง คำตอบเดียวที่ดีที่สุดคือ เปลี่ยนใจซะ เราอาจจะไม่เหมาะกับ Course นั้นของ University นั้น ๆ เอาวิชาที่เรารัก ที่เราอยากเรียน ที่เราพร้อมจะเรียน ที่เราพร้อมจะทำให้ดีที่สุดเป็นตัวตั้ง จากนั้นหา Course ที่ตรงกับวิชาเหล่านั้น แล้วเราจะเรียนไหว เราจะสมัครเข้าไปได้ เราจะเอาตัวรอดได้ และเราจะประสบความสำเร็จได้ในที่สุด

ถ้าเราฝืน เราอาจทำคะแนน A-level ได้ไม่ดีเพราะมันไม่ใช่สิ่งที่เรารักจริง ๆ หรือต่อให้เราพอจะสู้จนได้คะแนนที่ดีได้ University ดี ๆ เขาจะมองออกจากเรื่องอื่น ๆ ของเราอยู่ดีว่าเราไม่เหมาะสมกับ Course ที่เลือกอย่างไร เขาเก่งนะครับ เขาอ่าน Personal Statement เขา Interview เรานิดเดียวเขาก็รู้ทุกอย่างแล้ว เราหลอกเขาไม่ได้ครับ

หรือสุดท้ายต่อให้เราหลอกใครได้ เข้าไปเรียนได้เราก็อาจจะไม่รอดเพราะมันไม่ใช่สิ่งที่เป็นตัวเราจริง ๆ และที่สำคัญคือเราหลอกตัวเองไม่ได้หรอกครับ อย่าทำแบบนี้ให้ชีวิตไม่มีความสุขในระยะยาวเลยครับ

เลือก A-level อย่างไรไม่ให้ผิดพลาด คำตอบคือเลือกในสิ่งที่รัก แล้วทุกอย่างที่เหลือจะตามมาเองครับ