หลาย ๆ คนอาจเคยได้ยินชื่อโรงเรียน Gordonstoun ในฐานะของโรงเรียนที่มีราชวงศ์อังกฤษ และราชวงศ์จากหลาย ๆ ประเทศ รวมถึงบุคคลชั้นสูงต่าง ๆ เป็นศิษย์เก่า แต่เราอาจไม่ค่อยรู้จักโรงเรียนนี้ในแง่มุมอื่นเท่าไรนัก เป็นโอกาสอันดีมาก ๆ ครับที่เราได้พูดคุยกับคุณครูจาก Gordonstoun ในงาน BESSA Singpapore 2019 เมื่อวันเสาร์ที่ 2 พฤศจิกายน 2562 ที่ผ่านมา และมันทำให้เรารู้ว่า นี่คืออีก 1 โรงเรียนในประเทศอังกฤษที่มีความน่าสนใจมาก ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่ของทักษะการใช้ชีวิต
ความเข้าใจและรับผิดชอบต่อสังคมในระดับโลก
Gordonstoun ให้ความสำคัญกับสิ่งที่เรียกว่า Internationalism คือการเข้าใจว่าทุกวันนี้โลกเรากว้างมาก และโลกของเราประกอบไปด้วยเชื้อชาติที่หลากหลาย เราคนหนึ่งอาจขึ้นชื่อว่าเป็นสมาชิกของประเทศหนึ่ง แต่จริง ๆ แล้วเราต้องถือว่าตัวเองเป็นสมาชิกของโลกใบนี้ด้วย เพราะฉะนั้น Gordonstoun จึงให้ความสำคัญกับการทำ project เพื่อสังคมใน scale ที่ใหญ่มาก ๆ ในระดับโลก
ยกตัวอย่างเช่น นักเรียน Year 12 ในช่วงปิดเทอมใหญ่ จะมีโอกาสได้ทำการระดมทุนเพื่อทำ project ตามพื้นที่ต่าง ๆ บนโลก อย่างที่ประเทศไทยนั้น Gordonstoun ก็มี project ของนักเรียนที่เกี่ยวกับน้ำมาเป็นเวลากว่า 30 ปีแล้ว นอกจากนี้ยังมี project การสร้างโรงเรียนในประเทศ Kenya หรือการดูแลสถานเลี้ยงเด็กกำพร้าใน Romania เป็นต้น
ทั้งหมดนี้เริ่มจากการที่โรงเรียนมีนักเรียนที่รวมกันมากถึง 40 กว่าเชื้อชาติ นักเรียนทุกคนจึงถูกสอนให้เข้าใจและยอมรับในความแตกต่างกันทางเชื้อชาติ เพื่อให้สามารถอยู่ด้วยกันได้และร่วมมือกันในการทำสิ่งดี ๆ ให้เกิดขึ้น นักเรียนที่ Gordonstoun นั้นยังได้รับโอกาสที่จะเป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนไปตามประเทศต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความเข้าใจในเรื่องของ Internationalism มากขึ้นอีกด้วย
ห้องเรียนนอกห้องเรียนคือโลกกว้าง
ไม่ใช่แค่การนั่งเรียนและทำกิจกรรมในโรงเรียนทั่ว ๆ ไปอย่างการเล่นกีฬา หรือ การเล่นดนตรี เพราะนักเรียนที่ Gordonstoun จะต้องออกไปเรียนรู้นอกห้องเรียนด้วยกิจกรรมที่หลากหลาย น่าสนใจ และน่าตื่นเต้น เป็นความโชคดีของนักเรียนที่นี่เพราะโรงเรียนตั้งอยู่ในบริเวณที่มีทั้งภูเขา ป่า ทะเล ทำให้นักเรียนได้ทำกิจกรรมที่อาจจะหาโอกาสทำได้ยากถ้าเป็นโรงเรียนอื่น ๆ
ยกตัวอย่างเช่นการปีนเขา การพายเรือ Kayak การเดินป่า ซึ่งสิ่งเหล่านี้ถือว่าเป็นห้องเรียนที่อยู่นอกห้องเรียนจริง ๆ เพราะนักเรียนจะได้ฝึกทักษะต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตในวันข้างหน้า ที่เห็นได้ชัด ๆ คือทักษะการทำงานเป็นทีม เพราะสิ่งเหล่านี้ไม่สามารถที่จะทำให้สำเร็จได้ด้วยตัวคนเดียว หรืออย่างทักษะการเอาตัวรอดและใช้ชีวิตในป่านั้น หลาย ๆ คนอาจสงสัยว่ามันจะเกี่ยวอะไรกับชีวิตในวันข้างหน้า ก็ต้องบอกว่ามันเกี่ยวมาก ๆ เพราะเป็นการฝึกให้นักเรียนต้องมีชีวิตต่อไปและทำภารกิจให้ลุล่วงให้ได้แม้จะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่จำกัด และเป็นการสอนให้นักเรียนรู้จักเอาสิ่งต่าง ๆ รอบ ๆ ตัวมาใช้ให้เกิดประโยชน์อีกด้วย
และอย่างที่กล่าวไปครับ การที่ Gordonstoun อยู่ในภูมิทัศน์ที่เอื้อต่อการทำกิจกรรมแบบนี้อยู่แล้ว นักเรียนจึงได้รับโอกาสแบบนี้บ่อย ๆ ต่างจากโรงเรียนในเมืองอื่น ๆ ที่นักเรียนจะมีโอกาสเหล่านี้ก็นาน ๆ ครั้ง การพัฒนาทักษะต่าง ๆ เหล่านี้ของนักเรียนที่ Gordonstoun จึงเป็นไปอย่างต่อเนื่องมาก ๆ
ฝึกทักษะชีวิตด้วยการใช้ชีวิตบนเรือ
สิ่งที่เป็นอีกจุดเด่นที่สุดอีกอย่างหนึ่งของ Gordonstoun คือ การให้นักเรียนได้ใช้ชีวิตบนเรือร่วมกับเพื่อน ๆ และล่องเรือด้วยตนเองตอน Year 10 และ Year 12 ซึ่งนักเรียนจะต้องใช้เวลา 1 สัปดาห์นั้นอยู่บนเรือ ล่องเรือ และเรียนรู้ที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นการทำอาหาร การวางแผนการเดินเรือ การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมถึงการทำงานเป็นทีม และเนื่องจากนี่คือการออกสู่ทะเลของจริงตามแนวชายฝั่งตะวันตกของ Scotland มันจึงเป็นกิจกรรมที่นักเรียนจะได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติอย่างแท้จริงมาก ๆ
แน่นอนว่าโรงเรียนให้ความสำคัญกับเรื่องของความปลอดภัยมากเพราะนักเรียนจะได้รับการฝึกทักษะต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อการล่องเรือและใช้ชีวิตบนเรือ โดยทีมงานผู้มีประสบการณ์ และเรือนี้เป็นเรือของ Gordonstoun เองที่มีกัปตันผู้มีประสบการณ์ทำงานประจำอยู่ที่นี่ เพราะฉะนั้นสามารถมั่นใจได้ว่านักเรียนจะทำกิจกรรมนี้ได้อย่างปลอดภัย และสามารถมั่นใจได้อีกเรื่องหนึ่งด้วยก็คือ นักเรียนจะได้รับประสบการณ์ชีวิตที่ล้ำค่ามาก ๆ
Gordonstoun สร้างนักเรียนที่มีความมั่นใจและไม่ยอมแพ้
มีอยู่ 2 คำที่คุณ Chris Barton คุณครูที่ Gordonstoun ที่เราได้พบ พูดถึงบ่อยมาก ๆ คือคำว่า Confidence กับ Resilience ซึ่งเมื่อลองวิเคราะห์ดูแล้ว กิจกรรมหลากหลายที่กล่าวมานั้นมีวัตถุประสงค์หลัก ๆ ที่นำไปสู่ 2 คำนี้จริง ๆ
Confidence คือความมั่นใจ คุณ Chris Barton บอกว่าไม่มีอะไรสำคัญเท่ากับการทำให้นักเรียนเกิดความมั่นใจในการทำสิ่งต่าง ๆ และต่อให้ไม่มั่นใจ แต่การมีทัศนคติที่เรียกว่า “Give it a go” คือก็ลองทำมันดูสักตั้ง จะทำให้นักเรียนหัดที่จะก้าวข้ามความกลัวไปได้ และเมื่อทำสำเร็จความมั่นใจก็จะเกิดขึ้น เพราะความมั่นใจนั้นไม่ได้เป็นสิ่งที่มีอยู่ก่อน แต่จะเกิดขึ้นได้ก็จากการที่ได้ลงมือทำอะไรบางอย่างจนสำเร็จ และนั่นคือสิ่งที่ Gordonstoun ท้าทายนักเรียนทุกคนอยู่ตลอดเวลา
Resilience คือการลุกขึ้นมาสู้ต่อได้ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น นี่คือคำที่มหาวิทยาลัยระดับโลกหลาย ๆ แห่งพูดถึงมากขึ้น เพราะทุกวันนี้โลกของเรามีปัญหาใหม่ ๆ เกิดขึ้นทุกวันแถมยังท้าทายมาก ๆ ในการที่จะเข้าไปแก้ไข หากเราเป็นคนที่ทำอะไรผิดพลาดแล้วท้อ ทำอะไรล้มเหลวแล้วเลิก ก็ยากที่จะทำให้ชีวิตของตัวเองและโลกใบนี้ดีขึ้นได้ Gordonstoun จึงมีกิจกรรมต่าง ๆ อย่างที่กล่าวซึ่งเป็นกิจกรรมที่นักเรียนสามารถที่จะผิดพลาดได้อย่างง่ายดาย แต่ก็ง่ายดายมาก ๆ ที่จะเรียนรู้จากสิ่งนั้น จนเกิดเป็น mindset ว่า ผิดพลาดก็แค่เรียนรู้ เรียนรู้แล้วก็สู้ต่อ แล้วก็ทำให้ได้ก็เท่านั้นเอง
เพราะฉะนั้น นักเรียนที่เรียนจบจาก Gordonstoun จะเป็นนักเรียนที่คิดใหญ่ มีความมั่นใจ ไม่ยอมแพ้ เพราะผ่านการฝึกทักษะชีวิตต่าง ๆ มาอย่างโชกโชน บ่อยครั้งที่ Gordonstoun ถูกคนอื่น ๆ ถามว่าแล้วเรื่องของการเรียนของนักเรียนที่ Gordonstoun เป็นอย่างไร เพราะไม่ค่อยเห็นชื่อของ Gordonstoun ใน ranking ต่าง ๆ เท่าไรเลย ตรงนี้คุณ Chris Barton กล่าวว่า
“แน่นอนว่าเราให้ความสำคัญกับเรื่องของการเรียน แต่เราไม่คิดว่าเราต้องเอาผลงานในด้านนี้ของโรงเรียนไปใส่ใน ranking เพราะมันไม่ได้บอกทุกอย่างว่านักเรียนจะประสบความสำเร็จในวันข้างหน้าไหม เราสอนนักเรียนให้รู้ว่านอกจากการเรียนแล้ว มีทักษะชีวิตอะไรอีกบ้างที่คุณจะต้องเรียนรู้ เพื่อให้คุณใช้ชีวิตในวันข้างหน้าได้จริง ๆ เพราะฉะนั้นสำหรับเราแล้ว เรื่องของผลการเรียน หรือ Ranking มันไม่สามารถเล่าเรื่องราวทั้งหมดของเราได้”
จริง ๆ แล้วผลงานของ Gordonstoun ในเรื่องของการเรียนถือว่าอยู่ในระดับที่ดีมาก ๆ ครับ แค่เขาไม่ได้บอกว่านี่คือเรื่องที่สำคัญที่สุดที่จะต้องเอามาเป็นจุดเด่นของโรงเรียนเท่านั้นเอง สำหรับ Gordonstoun แล้ว เขาพร้อมรับนักเรียนทุกคนที่พร้อมที่จะมาใช้ชีวิตที่นี่ ไม่ได้วัดจากแค่ความเก่งหรือผลการเรียนในอดีตที่ดีเพียงอย่างเดียว
รู้จัก Gordonstoun มากขึ้น ผ่าน Summer School
นอกจากประวัติศาสตร์ของโรงเรียนที่ยาวนาน Gordonstoun เองก็มีการจัด Summer School มาแล้วกว่า 40 ปี เพื่อให้นักเรียนจากทั่วโลกที่อยากจะรู้จัก Gordonstoun มากขึ้น ได้มาใช้ชีวิตร่วมกันประมาณ 3 สัปดาห์ครึ่ง ทั้งในเรื่องของการเรียน กิจกรรม และการผจญภัยเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตต่าง ๆ หรือที่เราเรียกกันว่า 3 A คือ Academic Activities Adventure และเป็นการได้เรียนรู้ที่จะใช้ชีวิตใน Boarding School ที่เป็น Boarding School จริง ๆ อีกด้วย ซึ่งทาง Gordonstoun บอกว่า นักเรียนที่มา Summer School ที่ Gordonstoun แล้ว ก็จะมีโอกาสในการได้รับพิจารณาให้มาเรียนที่นี่ได้มากขึ้นด้วย
ในปี 2020 ที่จะถึงนี้ Summer School ของ Gordonstoun จะจัดขึ้นในวันที่ 10 July 2020 ถึง 3 August 2020 หรือ 17 July 2020 ถึง 10 August 2020 สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่สนใจ อยากให้ลูก ๆ ได้มามีประสบการณ์ในโรงเรียนระดับโลกอย่าง Gordonstoun สามารถติดต่อเข้ามาได้นะครับ
Gordonstoun เป็นโรงเรียนที่ทำให้เราได้เห็นอีกแง่มุมหนึ่งของชีวิต ได้เห็นความสำคัญของทักษะการใช้ชีวิตต่าง ๆ และการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันในระดับโลก เป็นอีกโรงเรียนที่น่าสนใจและแนะนำเป็นอย่างยิ่งครับ